فواید و مضرات کافئین در بلند مدت و کوتاه مدت
وقتی که قهوه مصرف می شود، تاثیر کافئین آن، چیزی در حدود 5 تا 30 دقیقه بعد خود را نشان می دهد و بین 8 تا 12 ساعت نیز در بدن پایدار می ماند. میزان پایداری کافئین، فواید و مضرات کافئین را در بدن خیلی تحریک نمی کند. مصرف کمتر از 200 میلی گرم کافئین یعنی مقداری که یک یا دو فنجان قهوه می تواند آن را پوشش بدهد، به خوبی انسان را هوشیار نگه دارد.
نوشیدن یک فنجان قهوه به بهتر شدن خلق و خوی انسان نیز کمک قابل توجهی می کند و احساس خستگی را تا حدودی از بین می برد. ضمن اینکه مصرف قهوه و کافئین راندمان قوای جسمانی و ذهنی انسان را به طرز قابل توجهی افزایش می دهد. در این مقاله به بررسی کامل تاثیر فواید و مضرات کافئین می پردازیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.
عوارض مصرف کم کافئین
مصرف مقدار کمی کافئین باعث می شود که فشار خون انسان تحت تاثیر قرار گرفته و افزایش یابد. در پی افزایش فشار خون، ضربان قلب نیز بالا می رود و ادرار به سرعت دفع می شود. با توجه به فواید و مضرات کافئین، پیش از خواب، مصرف قهوه سم است و خوابیدن به دشواری انجام خواهد شد.
یکی از اثرات مهم مصرف کم کافئین ایجاد تغییرات در زمان خواب اشخاص است. این تغییرات شامل کوتاه تر شدن زمان خواب فرد می باشد. همچنین آن شخص پس از بی خوابی، دیگر نمی تواند عمیق و راحت بخوابد و در این وضعیت دچار کم خوابی های بسیار جدی و مزمن خواهد شد. در اشخاص مسن تر نیز تاثیر کافئین کمتر است و آن ها خواب راحت تری نسبت به جوان تر ها دارند.
عوارض مصرف زیاد کافئین
وقتی مقدار مصرف کافئین افزایش یابد، اگر میزان آن از 600 میلی گرم بیشتر باشد، می تواند شامل آیتم های زیر نیز باشد که عبارتند از :
• لرزش بدن
• به وجود آمدن مشکل در خوابیدن
• بی تابی و آشفتگی
• افزایش ضربان قلب و نامنظم شدن ضربان (تپش قلب نامنظم)
• بالا رفتن میزان تحریک پذیری و کاهش تحمل سیستم عصبی
اختلالات پانیک بخشی از مضرات کافئین
افرادی که دچار اختلالات پانیک هستند، حملات عصبی عجیبی را به همراه ترس و اضطراب و دلهره های غیرمنتظره تجربه می کنند. وقتی که حمله پانیک در اشخاص افزایش می یابد، به این معنی است که عمق حملات در آن ها بیشتر شده است. این دست از بیماران اصولا نباید کافئین بالایی مصرف کنند. زیرا مصرف و اعتیاد به کافئین می تواند آن ها را نسبتا حساس تر کند و تحریک عصبی هراس انگیزی برای آن ها با خود به همراه داشته باشد.
آیا مصرف زیاد کافئین منجر به مرگ می شود؟
خیلی کم پیش می آید که افراد بزرگسال بر اثر مصرف کافئین جان خود را از دست بدهند. اما در مواردی که مصرف قهوه و یا کافئین زیاد منجر به مرگ میشود نیز، حداقل مصرف 4 گرم کافئین و یا به روش های دیگر مانند تزریق ممکن است زمینه مرگ افراد، محیا شود. اگر روش خودکشی با کافئین به وسیله تزریق باشد، حداقل مقدار 10 گرم کافئین برای تزریق کشنده خواهد بود.
با این وجود یک کودک می تواند تحت تاثیر مصرف حتی 1 گرم کافئین نیز، جان خود را از دست بدهد. بعضی از محصولاتی که کودکان و نوجوانان مصرف می کنند، حاوی دوز های مشخصی کافئین است و استفاده از آن ها ممکن است باعث بروز مشکلاتی در سلامت و رفتار کودکان و نوجوانان شود.
خواص دارویی کافئین
میگرن یکی از انواع سردرد است که تحت تاثیر مصرف کافئین التیام می یابد. داروهایی که به عنوان مسکن مصرف می شوند و بیمار آن را بدون نسخه تهیه می کند، کافئین دارند. کافئین بر اشتها تاثیر زیادی ندارد و بسیاری از کارشناسان آن را ایده خوبی برای رعایت رژیم غذایی نمی دانند.
افرادی که اعتیاد به مصرف الکل دارند نیز با مصرف کافئین تغییر چندانی نخواهند کرد. ترکیب الکل و کافئین برای رانندگی و مصرف مواد الکلی به صورت همزمان با مصرف کافئین، شانس راننده را برای هوشیار بودن افزایش نمی دهد! مصرف مشروبات الکلی حتی با ترکیب الکل با کافئین، جان راننده را به خطر می اندازد. پس از انجام این کار میزان هوشیاری نامشخص می شود و به مقدار بسیار کم خواب آلودگی ناشی از کم خوابی توسط مصرف کافئین پوشش داده می شود.
مضرات کافئین در طولانی مدت
بیشتر افراد بزرگسال که در طی روز حداقل سه فنجان قهوه مصرف می کنند، آنچنان تحت تاثیر عوارض کافئین قرار نمی گیرند و در طولانی مدت کافئین برای آن ها بی تاثیر است. در مردان ممکن است اتفاق خاصی رخ ندهد و ماجرا بدون تاثیر خاصی ختم به خیر شود اما این ماجرا برای زنان بزرگسال یک موضوع بسیار خطرناک است و در طولانی مدت کلیه زنانی که کافئین بیشتر از سه فنجان در روز مصرف می کنند، تحت تاثیر فواید و مضرات کافئین، دچار پوکی استخوان می شوند.
مصرف منظم و کوتاه مدت 600 میلی گرم کافئین در روز برخی از مشکلاتی که قبلا ذکر شده را به وجود می آورد و در طولانی مدت نیز بیخوابی مزمن، اضطراب مداوم، افسردگی و مشکلات معده را با خود به همراه دارد. همچنین اعتیاد به کافئین می تواند فشار خون را به طرز عجیبی افزایش دهد و یا وضعیت آن را بدتر نماید.
اثرات مخرب کافئین بر روی نوزادان
مصرف بیش از 300 میلی گرم کافئین، نزدیک به دو یا سه فنجان قهوه در روز است که با سقط جنین و تولد نوزادان کم وزن مرتبط می باشد. کافئین از طریق شیر مادر منتقل می شود و بدن کودک امکان دارد نسبت به دریافت آن کاملا تحریک پذیر بوده و کودک با عوارض بی خوابی مواجه شود. مصرف کافئین نباید در دوران شیردهی و بارداری اتفاق بی افتد.
نتیجه گیری
مصرف کافئین زیر 200 میلی گرم در روز انسان را در وضعیت هوشیار نگه می دارد و بر بهتر شدن وضعیت خلق و خوی کمک می کند اما در کسانی که اعتیاد به مصرف کافئین دارند، در صورت کاهش مصرف، فشار خون افزایش می یابد و ضربان قلب بیشتر می شود که در اصطلاح به آن بالا رفتن ضربان نامنظم قلب می گویند. بهترین راه برای مدیریت میزان مصرف، توجه به نکات پزشکی می باشد تا در صورت مصرف کردن با رعایت احتیاط های بهداشتی، اشخاص دچار اعتیاد نشوند.
برخی از عوارض دیگر مانند لرزش بدن، بی خوابی، آشفتگی، افزایش ضربان قلب و بالا رفتن میزان تحریک پذیری عصبی از عوارض مصرف زیاد کافئین است. حملات پانیک که بر اثر ترس و دلهره به وجود می آید نیز تحت تاثیر فواید و مضرات کافئین می باشد. تزریق و مصرف زیاد کافئین حتی در مواردی منجر به مرگ می شود.
نویسنده : سید حمید داودی ازغدی
